Εξ αποστάσεως δυνατότητες: Τηλεϊατρική διάγνωση στην κροατική ύπαιθρο

Το NextGenerationEU χαράσσει το σχέδιο στρατηγικής για πιο πράσινες, βιώσιμες και ανθεκτικές οικονομίες και κοινωνίες. Οι χώρες της ΕΕ αξιοποιούν τη χρηματοδότησή τους για να εκσυγχρονίσουν ή να μετατρέψουν ο,τιδήποτε —από τις υποδομές μεταφορών και την κοινωνική στέγαση έως τις ψηφιοποιημένες δημόσιες υπηρεσίες. Ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους του πλαισίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) είναι η βελτίωση της υγειονομικής, κοινωνικής και θεσμικής ανθεκτικότητας, καθώς και η κοινωνική και εδαφική ένταξη. Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα τηλεϊατρικής TeleCordis που υλοποιήθηκε στην επαρχία Koprivnica-Križevci της Κροατίας. Μιλήσαμε με τους τοπικούς δικαιούχους Andrea Horvat και Mirjana Hanžeković, οι οποίες μας είπαν περισσότερα για το έργο.

Η Andrea Horvat εργάζεται ως νοσηλεύτρια στο κέντρο υγείας της επαρχίας Koprivnica-Križevci. Συναντηθήκαμε για να μοιραστεί μαζί μας τις γνώσεις της σχετικά με το έργο TeleCordis, το οποίο έχει δημιουργήσει ένα νέο κέντρο τηλεϊατρικών υπηρεσιών στην τοπική εγκατάσταση πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Χρηματοδοτούμενο μέσω του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) της Κροατίας —με αξία επένδυσης περίπου 690.000 ευρώ— δίνει τη δυνατότητα σε ασθενείς από τοπικές ή απομακρυσμένες περιοχές να επωφελούνται ταχύτερα και ευκολότερα από τις διαγνωστικές εξετάσεις καρδιολογίας και πνευμονολογίας. Για την Andrea το έργο ήταν θείο δώρο, καθώς έχει βελτιώσει σημαντικά τη διαθεσιμότητα ιατρικών υπηρεσιών ζωτικής σημασίας σε μια περιοχή με σοβαρές ελλείψεις.

Στο παρελθόν οι ασθενείς που ζούσαν με χρόνιες παθήσεις ή αγγειακές παθήσεις έπρεπε να ταξιδεύουν για τα ιατρικά ραντεβού και τις καρδιολογικές εξετάσεις τους σε απομακρυσμένα γενικά νοσοκομεία, με λίστες αναμονής διάρκειας έως και πέντε μηνών ή περισσότερο. Από την έναρξη λειτουργίας του τον Ιούλιο του 2023, το τηλεϊατρικό κέντρο TeleCordis μείωσε τους χρόνους αναμονής σε τρεις εβδομάδες κατά μέσο όρο. Η προμήθεια ειδικού ιατρικού εξοπλισμού και εξοπλισμού πληροφορικής κατέστησε δυνατή την παροχή βασικών καρδιολογικών υπηρεσιών σε κοντινή απόσταση, από την εξέταση με συσκευή holter ΗΚΓ και holter αρτηριακής πίεσης έως την σπιρομέτρηση και το ΗΚΓ 12 καναλιών. Οι ιατρικές εξετάσεις μπορούν πλέον να πραγματοποιούνται από τοπικούς γιατρούς, καθώς τα δεδομένα των ασθενών αποστέλλονται στη συνέχεια μέσω του συστήματος TeleCordis, το οποίο συγκεντρώνει τα αποτελέσματα της διάγνωσης μετά τις εξετάσεις.

Μιλώντας μαζί μας για το έργο TeleCordis, η Andrea ήταν πρόθυμη να μοιραστεί τις σκέψεις της:

Χαίρεστε για το πώς εξελίχθηκε το σχέδιο;

AH: Χαίρομαι πολύ για το πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα. Καρδιοπαθείς που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές μπορούν πλέον να λαμβάνουν ταχύτερες και αποτελεσματικότερες διαγνώσεις, χωρίς να χρειάζεται να επισκεφθούν το γενικό νοσοκομείο της πόλης Koprivnica. Για τους κατοίκους της υπαίθρου, τα ταξίδια για ιατρικές εξετάσεις αποτελούσαν σοβαρή επιβάρυνση, ιδίως για τους ηλικιωμένους και τα άτομα με περιορισμένη κινητικότητα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν οι ασθενείς πάσχουν από καρδιακές και αγγειακές παθήσεις, ο γιατρός πρέπει να διενεργεί ιατρικές εξετάσεις κάθε έξι μήνες ή να προγραμματίζει τακτικά ραντεβού για την παρακολούθηση της προόδου ενός ασθενούς όσον αφορά ένα συγκεκριμένο φάρμακο. Για τα άτομα που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές οι συχνές μετακινήσεις αποτελούσαν σημαντική υλικοτεχνική πρόκληση. Το τηλεϊατρικό κέντρο βοηθάει να ελαφρύνει την πίεση αυτή.

Εκτός από το να είναι πιο κοντά στους ασθενείς, ποια άλλα πλεονεκτήματα προσφέρει το κέντρο;

AH: Εκτός από τη διευκόλυνση και τις πιο σύντομες λίστες αναμονής για ραντεβού, το τηλεϊατρικό κέντρο έχει επιταχύνει γενικά τη διαγνωστική διαδικασία. Οι ασθενείς λαμβάνουν τις διαγνώσεις τους πιο έγκαιρα. Ενώ αποτελεί ευθύνη του γιατρού να ερμηνεύει τα ιατρικά ευρήματα, ως νοσηλεύτρια είμαι συχνά υπεύθυνη για την επαλήθευσή τους. Εάν διαπιστώσω ότι ένας ασθενής χρειάζεται επείγουσα περίθαλψη, πρέπει να δράσουμε γρήγορα ώστε να μπορέσει να λάβει την αναγκαία ιατρική φροντίδα. Χάρη στην αποτελεσματικότητα των τοπικών τηλεϊατρικών υπηρεσιών, οι ασθενείς εκτίθενται πλέον σε λιγότερους κινδύνους, καθώς μπορούμε να εντοπίσουμε ταχύτερα τα προβλήματα και να αντιδράσουμε αναλόγως. Με αυτόν τον τρόπο καταφέραμε να αποφύγουμε τα χειρότερα σε πολλές περιπτώσεις.

«Χάρη στην αποτελεσματικότητα των τοπικών τηλεϊατρικών υπηρεσιών, οι ασθενείς εκτίθενται πλέον σε λιγότερους κινδύνους.»

– Andrea Horvat, Νοσηλεύτρια στο κέντρο υγείας της επαρχίας Koprivnica-Križevci.

Η Mirjana Hanžeković είναι διευθύντρια του κέντρου υγείας Koprivnica-Križevci, όπου εργάζεται η Andrea. Και η Mirjana έχει εντυπωσιαστεί επίσης σε μεγάλο βαθμό με τα αποτελέσματα του νέου τηλεϊατρικού κέντρου TeleCordis. Συμμερίζεται τις απόψεις της Andrea σχετικά με το άνοιγμα βασικών ιατρικών υπηρεσιών στα άτομα που βρίσκονται σε αγροτικές κοινότητες, τονίζοντας ότι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας έχει σώσει ζωές ασθενών.

Βρεθήκαμε μαζί της για να μάθουμε περισσότερες πληροφορίες για τα σημαντικότερα οφέλη του έργου:

Πώς άλλαξε το έργο τα πράγματα για την τοπική υγειονομική περίθαλψη;

MH: Το έργο είναι πολύ σημαντικό για όλους τους ασθενείς της περιοχής που πάσχουν από καρδιαγγειακές παθήσεις. Οι καρδιακές και αγγειακές παθήσεις αντιπροσωπεύουν περίπου το 45 % του συνόλου των θανάτων στην Κροατία. Οι καρδιολογικές υπηρεσίες είναι λιγότερο προσβάσιμες σε ηπειρωτικές περιοχές, όπως το Križevci και το Đurđevac, με αποτέλεσμα το ποσοστό θνησιμότητας να είναι υψηλότερο εκεί. Πιστεύω ότι οι υπηρεσίες τηλεϊατρικής, όπως αυτές που εισήχθησαν πρόσφατα στο κέντρο υγείας, θα μπορούσαν να επηρεάσουν θετικά αυτά τα αριθμητικά στοιχεία. Μέχρι πρόσφατα, ακόμη και για απλές ιατρικές εξετάσεις —όπως η εξέταση με συσκευή holter ΗΚΓ ή holter αρτηριακής πίεσης— οι ασθενείς έπρεπε να ταξιδέψουν στην πλησιέστερη πόλη. Οι διαδρομές αυτές μπορούσαν να φτάσουν έως και τα 60 χιλιόμετρα μόνο για να μεταβεί κανείς ως εκεί, με όλα τα έξοδα να πληρώνονται από τον ασθενή· και αυτό προτού ο ασθενής πάρει στα χέρια του οποιοδήποτε εύρημα ή αποτέλεσμα. Η συνεχής βελτίωση είναι απαραίτητη στην ιατρική, είτε όσον αφορά την εκπαίδευση, τον εξοπλισμό, είτε κάποια άλλη πτυχή. Με αυτόν τον τρόπο παρέχουμε στους ασθενείς μας την καλύτερη δυνατή υγειονομική περίθαλψη. Το κέντρο τηλεϊατρικών υπηρεσιών TeleCordis αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα, καθώς φέρνει τη σύγχρονη διαγνωστική τεχνολογία σε έναν τομέα στον οποίο προηγουμένως δεν υπήρχε.

Είστε περήφανη για το έργο;

MH: Αν έπρεπε να ξεχωρίσω κάτι σ’ αυτό το έργο που με κάνει πολύ περήφανη, θα ήθελα να τονίσω το ότι έχει σώσει πολλές ζωές. Ο εξοπλισμός και οι υπηρεσίες του νέου κέντρου μας επιτρέπουν να διενεργούμε ταχύτερα τις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις σε μια κοντινή και εύκολα προσβάσιμη τοποθεσία. Ως εκ τούτου, οι ασθενείς που βρίσκονται σε δυνητικά απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις μπορούν να λάβουν σωτήρια ιατρική βοήθεια. Μόλις πρόσφατα είχαμε εντοπίσει απόφραξη αρτηρίας σε νεαρό ασθενή, που χρειαζόταν επειγόντως τοποθέτηση ενδοπρόθεσης (stent) προκειμένου να προληφθεί σοβαρός κίνδυνος καρδιακής προσβολής. Με το νέο κέντρο μπορέσαμε να εντοπίσουμε την απόφραξη και να αντιδράσουμε γρήγορα, διασφαλίζοντας ότι θα υποβληθεί εγκαίρως στην επέμβαση διάσωσης. Η δυνατότητα παροχής τέτοιων υπηρεσιών σε τοπικό επίπεδο μας κάνει περήφανους, καθώς σημαίνει ότι μπορούμε να φροντίζουμε όσο το δυνατόν περισσότερους ασθενείς, ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής τους.

«Αν έπρεπε να ξεχωρίσω κάτι σ’ αυτό το έργο που με κάνει πολύ περήφανη, θα ήθελα να τονίσω το ότι έχει σώσει πολλές ζωές.»

– Mirjana Hanžeković, Διευθύντρια στο κέντρο υγείας της επαρχίας Koprivnica-Križevci.

Η εμπειρία της Andrea και της Mirjana μαρτυρεί τη σημασία της επαρκούς ιατρικής και θεσμικής ανθεκτικότητας, καθώς και της πραγματικής κοινωνικής και εδαφικής ένταξης. Όταν διατίθενται ζωτικοί πόροι, οι τοπικές κοινότητες μπορούν να επωφεληθούν σημαντικά με απτό αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή των πολιτών. Το έργο TeleCordis είναι ένα από τα πολλά που χρηματοδοτούνται μέσω του ΣΑΑ της Κροατίας στο πλαίσιο του NextGenerationEU, με κάθε έργο να αντιστοιχεί σε στοχευμένους τομείς εθνικής εστίασης και ειδικές περιφερειακές ανάγκες. Στην περίπτωση του κέντρου υγείας της επαρχίας Koprivnica-Križevci, η κατανομή των εν λόγω πόρων έχει αποδείξει ότι μπορεί να διασφαλίσει μια πιο δίκαιη προσέγγιση όσον αφορά την παροχή βασικών υπηρεσιών και να εξοπλίσει καλύτερα τις απομακρυσμένες περιοχές για την αντιμετώπιση των σημερινών και μελλοντικών προκλήσεων.