Możliwości telemedycyny: zdalna diagnostyka na obszarach wiejskich w Chorwacji

NextGenerationEU wytycza drogę do bardziej ekologicznych, zrównoważonych i odpornych gospodarek i społeczeństw. Kraje UE wykorzystują ten instrument finansowy, aby modernizować i przekształcać na przykład infrastrukturę transportową, mieszkania socjalne czy cyfrowe usługi użyteczności publicznej. Do głównych celów Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności należy zwiększenie odporności systemów opieki zdrowotnej oraz odporności społecznej i instytucjonalnej, a także włączenie społeczne i terytorialne. Wszystkie te elementy zawiera projekt telemedyczny pod nazwą Telecordis realizowany w żupanii kopriwnicko-kriżewczyńskiej w Chorwacji. Więcej szczegółów dowiadujemy się w rozmowie z miejscowymi beneficjentkami projektu Andreą Horvat i Mirjaną Hanžeković.

Andrea Horvat pracuje jako pielęgniarka w ośrodku zdrowia żupanii kopriwnicko-kriżewczyńskiej. Opowiada nam o nowym centrum świadczeń telemedycznych, które powstało w ramach projektu Telecordis w miejscowej przychodni podstawowej opieki zdrowotnej. Inwestycja o wartości około 690 tys. euro, finansowana w ramach chorwackiego planu odbudowy i zwiększania odporności, umożliwia pacjentom z okolicznych i bardziej oddalonych obszarów szybsze i łatwiejsze korzystanie z badań diagnostycznych w dziedzinie kardiologii i pulmonologii. Dla Andrei to jak dar niebios, bo dzięki temu znacznie poprawiła się dostępność niezbędnych świadczeń medycznych, których w tym regionie bardzo brakowało.

Przedtem pacjenci z chorobami przewlekłymi i chorobami układu krążenia musieli jechać do położonych znacznie dalej szpitali na wizyty lekarskie i badania kardiologiczne, a czas oczekiwania na te świadczenia wynosił nawet pięć miesięcy, a czasem i więcej. Od czasu otwarcia centrum telemedycznego Telecordis w lipcu 2023 r. kolejki skróciły się do średnio trzech tygodni. Dzięki zakupom specjalistycznego sprzętu medycznego i komputerowego, w tym holterów EKG i holterów ciśnieniowych oraz spirometru i 12-kanałowego aparatu EKG, pacjenci mogą korzystać z podstawowych świadczeń kardiologicznych bliżej miejsca zamieszkania. Teraz miejscowi lekarze sami mogą przeprowadzać badania, a następnie przekazywać dane pacjentów za pośrednictwem systemu Telecordis, w którym na koniec kompilowane są wyniki tych badań diagnostycznych.

W rozmowie z nami Andrea z entuzjazmem dzieliła się wrażeniami z projektu Telecordis:

Czy jest Pani zadowolona z efektów projektu?

AH: Jestem bardzo zadowolona. Pacjenci kardiologiczni, mieszkający na obszarach wiejskich, są teraz diagnozowani szybciej i skuteczniej, bez konieczności wizyty w szpitalu w Koprivnicy. Dla mieszkańców wsi wyjazdy do miasta na badania lekarskie były poważnym obciążeniem, zwłaszcza dla osób starszych i mających trudności z poruszaniem się. W przypadku niektórych pacjentów z chorobami serca i układu krążenia lekarz musi przeprowadzać badania co sześć miesięcy lub wyznaczać regularne wizyty kontrolne, aby monitorować działanie leków. Dla osób mieszkających daleko takie częste podróże były dużym wyzwaniem logistycznym. Centrum telemedyczne bardzo ułatwia im życie.

Oprócz tego, że jest bliżej pacjentów, jakie inne zalety oferuje centrum?

AH: Oprócz wygody i krótszych kolejek do świadczeń centrum telemedyczne przyspieszyło też cały proces diagnostyczny. Pacjenci otrzymują wyniki w krótszym czasie. Choć to lekarz jest odpowiedzialny za interpretację wyników badań, ja jako pielęgniarka mam często za zadanie ich weryfikację. Jeśli uznam, że pacjent wymaga pilnej interwencji, musimy działać szybko, aby zapewnić konieczną opiekę medyczną. Dzięki efektywności miejscowych usług telemedycznych pacjenci są teraz mniej narażeni na ryzyko, ponieważ możemy szybciej rozpoznawać problemy i odpowiednio na nie reagować. W niejednym przypadku pomogło nam to uniknąć tragedii.

„Dzięki efektywności miejscowych usług telemedycznych pacjenci są teraz mniej narażeni na ryzyko”

– Andrea Horvat, pielęgniarka w ośrodku zdrowia żupanii kopriwnicko-kriżewczyńskiej

Mirjana Hanžeković jest dyrektorką ośrodka zdrowia żupanii kopriwnicko-kriżewczyńskiej, w której pracuje Andrea. Ona również jest pod wrażeniem efektów nowego centrum telemedycznego Telecordis. Podobnie jak Andrea, dobrze ocenia udostępnienie podstawowych usług medycznych mieszkańcom obszarów wiejskich i podkreśla, że poprawa efektywności przyczynia się do ratowania życia pacjentów.

W rozmowie z nią dowiedzieliśmy się więcej na temat najważniejszych korzyści płynących z projektu:

Jak projekt wpłynął na funkcjonowanie miejscowej opieki zdrowotnej?

MH: Odegrał bardzo ważną rolę dla wszystkich pacjentów w naszym regionie, którzy cierpią na choroby układu sercowo-naczyniowego. Choroby te są przyczyną około 45 proc. wszystkich zgonów w Chorwacji. Świadczenia kardiologiczne są mniej dostępne na terenach oddalonych od wybrzeża, jak Križevci i Đurđevac, w związku z czym współczynnik śmiertelności jest tam wyższy. Uważam, że usługi telemedyczne, jak te ostatnio wprowadzone w naszym ośrodku, mogłyby pozytywnie wpłynąć na te statystyki. Do niedawna nawet na proste badania medyczne, jak monitorowanie z pomocą holtera EKG czy holtera ciśnieniowego, pacjenci musieli jechać do najbliższego miasta. Podróż w jedną stronę mogła sięgać nawet 60 kilometrów, na koszt pacjentów, a na wyniki badań trzeba było jeszcze poczekać. W medycynie konieczna jest stała poprawa, czy to pod względem szkoleń, sprzętu czy innych aspektów. W ten sposób zapewniamy naszym pacjentom jak najlepszą opiekę zdrowotną. Centrum usług telemedycznych Telecordis jest tego dobrym przykładem, ponieważ zapewnia nowoczesną technologię diagnostyczną na obszarze, na którym jej wcześniej brakowało.

Czy jest Pani dumna z tego projektu?

MH: Gdybym miała wskazać jedną rzecz, która sprawia, że jestem z tego projektu bardzo dumna, to byłby to fakt, że uratował on życie wielu ludziom. Sprzęt i usługi nowego centrum pozwalają nam przeprowadzać konieczne badania medyczne szybciej i w łatwo dostępnej lokalizacji. W efekcie pacjenci w stanie zagrożenia życia mogą otrzymać ratującą życie pomoc medyczną. Niedawno rozpoznaliśmy zator naczyniowy u młodego pacjenta, który wymagał pilnego zabiegu wszczepienia stentu, aby zapobiec poważnemu ryzyku zawału serca. Dzięki nowemu centrum mogliśmy szybko rozpoznać zator i odpowiednio zareagować, przez co ratujący życie zabieg został przeprowadzony na czas. To, że możemy zapewniać takie świadczenia na miejscu, jest powodem do dumy, bo oznacza, że jesteśmy w stanie objąć opieką możliwie największą liczbę pacjentów, niezależnie od ich miejsca zamieszkania.

„Gdybym miała wskazać jedną rzecz, która sprawia, że jestem z tego projektu bardzo dumna, to byłby to fakt, że uratował on życie wielu ludziom.”

– Mirjana Hanžeković, dyrektorka ośrodka zdrowia żupanii kopriwnicko-kriżewczyńskiej

Doświadczenia Andrei i Mirjany świadczą o tym, jak ważna jest odpowiednia odporność systemu opieki zdrowotnej i odporność instytucjonalna, jak również prawdziwe włączenie społeczne i terytorialne. Zapewnienie niezbędnych zasobów może przynieść ogromne korzyści społecznościom lokalnym i wywrzeć odczuwalny wpływ na życie codzienne ludzi. Telecordis to jeden z wielu projektów finansowanych w ramach planu odbudowy i zwiększania odporności Chorwacji z instrumentu NextGenerationEU. Każdy taki projekt odpowiada krajowym obszarom priorytetowym i specyficznym potrzebom regionalnym. Przypadek ośrodka zdrowia w żupanii kopriwnicko-kriżewczyńskiej pokazuje, że przydzielenie takich zasobów może zagwarantować bardziej sprawiedliwe podejście do świadczenia podstawowych usług i lepiej przygotować regiony oddalone na obecne i przyszłe wyzwania.