Diagnose op afstand: telegeneeskunde op het Kroatische platteland

NextGenerationEU biedt een blauwdruk voor een groenere, duurzamere en veerkrachtigere economie en samenleving. De EU-landen gebruiken de middelen van NextGenerationEU om van alles te moderniseren en aan te passen: van vervoersinfrastructuur en sociale huisvesting tot gedigitaliseerde overheidsdiensten. Belangrijke aspecten van de herstel- en veerkrachtfaciliteit zijn het verbeteren van gezondheid, sociale en institutionele veerkracht en sociale en territoriale inclusie. Deze onderwerpen komen allemaal samen in Telecordis, het telegeneeskundige project in de Kroatische provincie Koprivnica-Križevci. Andrea Horvat en Mirjana Hanžeković vertellen ter plaatse meer over het project.

Andrea Horvat is verpleegkundige in het gezondheidscentrum van Koprivnica-Križevci. Ze vertelt over Telecordis, het nieuwe centrum voor telegeneeskundige diensten bij de plaatselijke eerstelijnskliniek. Het project is betaald via het nationale herstel- en veerkrachtplan van Kroatië, dat een investeringswaarde van ongeveer 690.000 euro heeft. Het zorgt ervoor dat patiënten uit lokale of afgelegen gebieden sneller en makkelijker gebruik kunnen maken van diagnostische tests voor hart- en longziekten. Voor Andrea is het een godsgeschenk, omdat er nu veel meer cruciale medische diensten zijn in een gebied waar er eerst maar heel weinig waren.

Vroeger moesten patiënten met chronische aandoeningen of hart- en vaatziekten wel vijf maanden of langer wachten en veel verder reizen (naar algemene ziekenhuizen) voor medische afspraken en cardiologisch onderzoek. Sinds de opening van Telecordis in juli 2023 zijn de wachttijden teruggebracht tot gemiddeld drie weken. Door de aanschaf van gespecialiseerde medische en computerapparatuur is het mogelijk cruciale cardiologische diensten in de buurt te verrichten. Denk bijvoorbeeld aan een ecg-holterkastje, een (12-kanaals)hartfilmpje, of het meten van de bloeddruk of de adem. Medische onderzoeken kunnen nu ook door lokale artsen worden uitgevoerd. Telecordis stuurt de patiëntgegevens dan door en verzamelt de diagnostische resultaten na het onderzoek.

Andrea vertelt graag over Telecordis.

Bent u tevreden over het project?

AH: Ja, ik ben heel blij met hoe het is uitgepakt. Hartpatiënten in afgelegen gebieden kunnen nu sneller en efficiënter een diagnose krijgen. Ze hoeven niet meer naar het algemene ziekenhuis in Koprivnica te gaan. Het was voor plattelandsbewoners, en zeker voor ouderen en minder mobiele mensen, zwaar om zo lang te moeten reizen voor medische onderzoeken. Sommige patiënten met hart- en vaatziekten moeten om de zes maanden worden onderzocht of regelmatig op doktersbezoek om het effect van de medicijnen te controleren. Voor mensen in afgelegen gebieden was het logistiek zwaar om zoveel heen en weer te reizen. Het telegeneeskundige centrum biedt verlichting.

Welke voordelen biedt het centrum nog meer, afgezien van de nabijheid?

AH: Los van het gemak en de kortere wachtlijsten, is het diagnoseproces over het algemeen ook sneller. Patiënten krijgen sneller te horen wat er aan de hand is. De dokter beoordeelt de medische bevindingen, maar ik ben als verpleegkundige vaak verantwoordelijk voor de controle. Als ik vind dat een patiënt dringende zorg nodig heeft, moeten we snel handelen om die nodige medische zorg te bieden. Dankzij de efficiëntie van plaatselijke telegeneeskundige diensten lopen patiënten nu minder risico omdat we problemen sneller kunnen vaststellen en dienovereenkomstig kunnen optreden. Dit heeft ons meer dan eens voor erger behoed.

“Dankzij de efficiëntie van plaatselijke telegeneeskundige diensten lopen patiënten nu minder risico.”

- Andrea Horvat, verpleegkundige in het gezondheidscentrum van Koprivnica-Križevci

Mirjana Hanžeković is directeur van het gezondheidscentrum van Koprivnica-Križevci waar Andrea werkt. Ook zij is diep onder de indruk van de resultaten van het nieuwe telegeneeskundige centrum Telecordis. Zij deelt de mening van Andrea dat de medische basiszorg voor mensen in plattelandsgemeenten toegankelijker is geworden. Ze benadrukt dat de toegenomen efficiëntie al veel levens heeft gered.

Ze vertelt meer over de belangrijkste voordelen van het project.

In hoeverre heeft het project de lokale zorg veranderd?

MH: Het is heel belangrijk voor alle patiënten in de regio die aan hart- en vaatziekten lijden. Ongeveer 45% van alle sterfgevallen in Kroatië is het gevolg van hart- en vaatziekten. In gebieden als Križevci en Đurđevac zijn cardiologische diensten minder toegankelijk; daarom is het sterftecijfer daar hoger. Ik geloof dat telegeneeskundige diensten, zoals de diensten die we onlangs in ons zorgcentrum hebben ingevoerd, een positief effect op deze cijfers kunnen hebben. Tot voor kort moesten patiënten zelfs voor eenvoudige medische onderzoeken, zoals een ecg-holterkastje of het monitoren van de bloeddruk naar de dichtstbijzijnde stad reizen. Een enkele reis kon wel oplopen tot 60 kilometer, allemaal op kosten van de patiënt, en dan had je het nog niet over de bevindingen of resultaten. Voortdurende verbeteringen in de geneeskunde zijn essentieel, of het nu gaat om opleidingen, materiaal of andere zaken. Zo bieden we onze patiënten de best mogelijke gezondheidszorg. Telecordis, het centrum voor telegeneeskundige diensten, is hier een uitstekend voorbeeld van: het brengt moderne diagnosetechnieken naar een gebied dat deze technieken tot voor kort niet had.

Bent u trots op het project?

MH: Als ik één ding zou moeten kiezen waar ik het meest trots op ben, dan is het dat dit project al tal van levens heeft gered. Dankzij de apparatuur en diensten van het nieuwe centrum konden we noodzakelijke medische onderzoeken sneller en in een makkelijk toegankelijke plaatselijke omgeving uitvoeren. Daardoor konden patiënten in potentieel levensbedreigende situaties levensreddende medische hulp krijgen. Onlangs ontdekten we een vernauwd bloedvat bij een jonge patiënt. Hij had dringend een stent nodig om een ernstig risico op een hartaanval te voorkomen. Dankzij het nieuwe centrum konden we de vernauwing vaststellen en snel reageren, zodat hij op tijd de levensreddende zorg kreeg. We zijn er trots op dat we dit soort diensten lokaal kunnen bieden, omdat we op die manier kunnen zorgen voor zoveel mogelijk mensen, waar ze ook wonen.

“Als ik één ding zou moeten kiezen waar ik het meest trots op ben, dan is het dat dit project al tal van levens heeft gered.”

- Mirjana Hanžeković, directeur van het gezondheidscentrum van Koprivnica-Križevci

De ervaringen van Andrea en Mirjana tonen het belang aan van adequate medische en institutionele veerkracht en echte sociale en territoriale inclusie. Als cruciale middelen beschikbaar worden gesteld, kunnen lokale gemeenschappen daar enorm van profiteren, wat een tastbaar effect heeft op het dagelijks leven van burgers. Telecordis is een van de vele projecten die via het Kroatische herstel- en veerkrachtplan in het kader van NextGenerationEU worden gefinancierd. Elk project sluit aan op gerichte nationale aandachtsgebieden en specifieke regionale behoeften. Het gezondheidscentrum in Koprivnica-Križevci laat zien dat de toewijzing van deze middelen voor een eerlijkere benadering van de levering van essentiële diensten kan zorgen en afgelegen gebieden beter kan toerusten om huidige en toekomstige uitdagingen het hoofd te bieden.