Noħolqu Konnessjonijiet: Linja Ġdida tat-Tramm għall-Port Antik ta’ Tallinn

L-Estonja hija pajjiż b’ambizzjoni konsiderevoli. Dan joħroġ biċ-ċar mir-riformi u l-investimenti inklużi fil-Pjan għall-Irkupru u r-Reżiljenza (RRP) tagħha, li se jara li €953,000,000 f’finanzjament tan-NextGenerationEU jiġu diretti lejn firxa ta’ inizjattivi kuraġġużi. Fuq quddiem fl-aġenda tal-pajjiż hemm it-tranżizzjoni lejn enerġija nadifa, li tinvolvi d-diversifikazzjoni tal-provvisti tal-enerġija tiegħu, l-investiment f’sorsi ta’ enerġija rinnovabbli, u l-eliminazzjoni gradwali ta’ enerġiji li jagħmlu ħsara bħaż-żejt tax-shale. Hekk kif l-Estonja riesqa lejn sostenibbiltà akbar, il-mobbiltà aktar nadifa saret ukoll prijorità, u l-linja tat-tramm tal-Port Antik ta’ Tallinn huwa eżempju ta’ dan. 

Fil-fatt, il-linja l-ġdida tat-tramm hija fost il-proġetti infrastrutturali emblematiċi tal-pjan; medda ta’ 2.5 km ta’ ferrovija ħafifa li bdiet topera f’Diċembru 2024, b’investiment tan-NextGenerationEU ta’ €36,500,000. Għal ħafna nies fil-kapitali tal-Estonja, il-linja l-ġdida kienet ilha mistennija, peress li fl-aħħar tgħaqqad il-Port il-Qadim tal-belt — u miegħu, il-konnessjonijiet bil-baħar ma’ nazzjonijiet Nordiċi oħra — maċ-ċentru Rail Baltica fiċ-ċentru tal-belt, mal-istazzjon ferrovjarju reġjonali u mal-Ajruport ta’ Tallinn. Fost l-objettivi tiegħu, il-proġett ifittex li jnaqqas il-konġestjoni u t-tniġġis tal-arja fil-belt billi joffri mezz ta’ trasport aktar sostenibbli, u b’hekk itejjeb il-kwalità tal-ħajja tar-residenti. 

Biex insiru nafu aktar, tkellimna mal-pjanifikatur urban u l-perit, Jaak-Adam Looveer, kif ukoll ma’ resident u vjaġġatur lokali, Kaur Orgusaar:  

Il-linja l-ġdida tat-tramm hija żieda pożittiva għal Tallinn? 

J-AL: Iktar minn pożittiva! Permezz tal-linja tat-tramm tal-Port Antik issa għandna kuritur tat-trasport totalment integrat li jiftaħ dinja ta’ possibbiltajiet, u l-finanzjament tal-UE kellu rwol ewlieni. Il-linja l-ġdida tejbet ħafna l-interkonnettività tat-trasport fil-belt tagħna. Il-Port Antik joffri konnessjonijiet bil-vapuri lejn destinazzjonijiet Nordiċi oħra, fosthom Ħelsinki, u l-linja tat-tramm tgħaqqad din iż-żona mat-terminal Rail Baltica Ülemiste, li se jikber fl-importanza hekk kif dak il-proġett fuq skala kbira ħafna jimxi ’l quddiem. Hija tgħaqqad ukoll il-Port Antik maċ-ċentru tal-belt, mal-istazzjon ferrovjarju ċentrali u mal-ajruport, u b’hekk issir komponent essenzjali tal-pajsaġġ infrastrutturali ta’ Tallinn.

KO: Għalija, bħala resident ta’ Tallinn, hija verament bidla radikali. Ġabet magħha benefiċċji kbar għall-belt. Jien stess ngħix fiċ-ċentru tal-belt u peress li ma kien hemm l-ebda linja diretta tat-tramm, kienet tkun ikkumplikata biex nasal sal-port, u anki sal-ajruport. Bil-linja tat-tramm il-ġdida nista’ nivvjaġġa komdu u faċilment lejn it-tnejn li huma. Xogħli jinvolvi ftit vjaġġar mhux ħażin, allura din hija ta’ vantaġġ kbir għalija b’mod partikolari. Jekk ikolli bżonn naqbad titjira jew vapur, nista’ nagħmilha faċilment. Kollox ma’ kollox, it-tramm inaqqas ukoll il-ħtieġa għal karozza u għandu jħeġġeġ aktar residenti ta’ Tallinn biex jużaw it-trasport pubbliku minflok. Din żgur se ttaffi l-konġestjoni.

“Issa għandna kuritur tat-trasport integrat bis-sħiħ li jiftaħ dinja ta’ possibbiltajiet, u l-finanzjament tal-UE kellu rwol ewlieni.”  

— Jaak-Adam Looveer, Pjanifikatur Urban u Perit 

Minn perspettiva ambjentali, se jkollha impatt pożittiv? 

J-AL: Bla dubju. Kif semma Kaur, il-linja l-ġdida hija wkoll mod kif jitħeġġeġ l-użu tat-trasport pubbliku. Meta l-konnessjonijiet tat-trasport ta’ belt ikunu diżassoċjati — kif kien il-każ — diversi nies ma jsibuhx utli. Resident f’żona waħda li ma jistax jasal f’żona oħra f’ħin raġonevoli b’tal-linja jew tramm huwa aktar probabbli li juża l-karozza tiegħu minflok. Din kienet problema fil-belt, u għandha konsegwenzi negattivi f’termini ta’ konġestjoni, tniġġis tal-arja, u fl-aħħar mill-aħħar, l-atmosfera tal-post. Il-bliet b’networks tat-trasport aktar integrati jmorru aħjar, peress li t-tniġġis akustiku u tal-arja jonqos u s-saħħa pubblika tibbenefika minn inqas karozzi u konġestjonijiet tat-traffiku. 

KO: Ma nistax ma naqbilx. Għalkemm m’iniex espert dwar kwistjonijiet ambjentali, naraha ħaġa pożittiva li Tallinn miexja fl-istess direzzjoni bħal bliet kapitali Ewropej oħra. L-iżvilupp tat-trasport pubbliku u l-promozzjoni ta’ ħajja mingħajr karozzi fil-bliet huma ta’ benefiċċju għal kulħadd. Inqisha bħala pass lejn futur aktar ekoloġiku u lejn kwalità ta’ ħajja aħjar għal dawk li jgħixu fil-bliet. Huwa tajjeb ukoll għad-dehra ta’ Tallinn, peress li qed twassal immaġini ta’ belt moderna li kapaċi timxi maż-żminijiet. Dwar l-espansjoni ta’ Tallinn, naħseb li din se tagħti wkoll ħajja ġdida liż-żona tal-Port Antik bħala post fejn wieħed jgħix. S’issa, dan il-viċinat kien ftit wisq iżolat biex ikun imfittex. 

“Għalija, bħala resident ta’ Tallinn, hija verament bidla radikali. Iġġib magħha benefiċċji kbar għall-belt.”  

— Kaur Orgusaar, Resident ta’ Tallinn u Vjaġġatur 

Forsi mingħajr sorpriża, il-Pjan għall-Irkupru u r-Reżiljenza (RRP) tal-Estonja għandu enfasi speċjali fuq is-sostenibbiltà u t-tranżizzjoni lejn enerġija nadifa. Flimkien mal-finanzjament permezz tal-Pjan REPowerEU, in-NextGenerationEU jappoġġa lin-nazzjon Baltiku fit-tnaqqis tad-dipendenza tiegħu fuq sorsi tal-enerġija antika u fit-tranżizzjoni lejn sorsi ta’ enerġija rinnovabbli. Minkejja li r-rabta jista’ jkun mhijiex daqshekk evidenti, il-linja tat-tramm tal-Port Antik ta’ Tallinn issegwi loġika simili. Ittejjeb it-taħlita tat-trasport attwali tal-belt, u b’hekk tipprovdi ħajja aħjar u aktar nadifa lill-abitanti tal-belt. Dan huwa biss aspett wieħed minn oħrajn varji, li joffri ħarsa lejn pajjiż li miexi ‘l quddiem u qabad ritmu.