Ráig fáis: Borradh a chur faoi sholáthar cúraim leanaí sa Bheilg

Trí NextGenerationEU, tá Plean Téarnaimh agus Athléimneachta (RRP) forleathan forbartha ag an mBeilg ar fiú thart ar €5.2 billiún in iasachtaí agus i ndeontais é. Infheistíodh na cistí sin i dtionscadail éagsúla darb aidhm fás cuimsitheach a chur chun cinn, comhtháthú sóisialta a fheabhsú agus athléimneacht institiúideach a neartú. I measc thionscnaimh uaillmhianacha an phlean, tá clár €6,000,000 ann chun saoráidí cúraim leanaí a thógáil agus a athchóiriú i réigiún na Vallúine ina labhraítear an Fhraincis. Is é an sprioc atá ann níos mó ná 1,700 áit bhreise a chur ar fáil do leanaí agus do thachráin i naíolanna agus in ionaid cúraim leanaí faoi mhí an Mhárta 2026. 

Is máthair óg í Cara Grün a bhfuil buachaill dhá bhliain d’aois aici agus cónaí orthu gar do bhaile Verviers. Freastalaíonn a leanbh ar naíolann Les Ploquettes, áit a osclaíodh in Stembert i mí na Bealtaine 2024 ar chostas os cionn €1,200,000. Maoiníodh 80% de sin trí NextGenerationEU. Is mór ag Grün an tsaoráid cúraim lae, mar go bhfuil sí in ann obair a lorg agus a huaillmhianta gairmiúla a shaothrú agus fios maith aici go bhfuil aire á tabhairt dá leanbh go háitiúil. Do Sabine Lejeune, stiúrthóir shaoráid cúraim leanaí Stembert, agus do Cécile Ozer, comhairleoir bhaile Verviers atá freagrach as áiseanna luath-óige, is ábhar bróid é an tionscadal. 

Labhraíomar leis an triúr ban chun a gcuid smaointe a bhailiú maidir leis an naíolann: 

An raibh tionchar mór ag an naíolann ar chúrsaí? 

CG: Is cinnte go raibh tionchar mór aici ar mo shaol féin. Tá sé an-deacair cúram leanaí a aimsiú go háitiúil. Rinne mé iarratas ar cheithre nó cúig cinn de naíolanna roimh Las Ploquettes, ach bhí siad lán ar fad. Nuair a fuair mé amach go raibh an naíolann nua tar éis oscailt, chuir mé m’ainm síos láithreach le haghaidh áite. I gcás tuismitheoirí a bhfuil leanaí óga acu agus cónaí orthu in Verviers agus sna bólaí sin, bhí sé an-chuidiúil go deo. D’fhág sé sin go raibh mé in ann filleadh ar an obair, agus fios agam go bhfuil aire mhaith á tabhairt do mo bhuachaill beag in aice láimhe. Bíonn sé an-sásta dul go dtí an naíolann freisin. Bíonn an fhoireann aireach gairmiúil agus freastalaíonn siad i gcónaí ar riachtanais gach linbh. 

SL: Bhí tionchar mór aici in go leor bealaí. Tá na 49 n-áit bhreise do leanaí ina gcuidiú ollmhór do roinnt teaghlaigh áitiúla. Sular osclaíodh an naíolann bhí go leor teaghlach ar liostaí feithimh, agus ní raibh siad cinnte an dtiocfadh aon rath air sin. Bhí sé thar a bheith sásúil a bheith in ann na seirbhísí cúraim leanaí a bhí de dhíth orthu a chur ar fáil dóibh. Agus tá an spás féin sármhaith. Tá sé feistithe go hiomlán chun freastal ar riachtanais na leanaí agus na foirne áitiúla. Tá thart ar 15 dhuine fostaithe ag an naíolann anois agus bíonn siad an-sásta oibriú i dtimpeallacht nua-aimseartha dhea-dheartha mar í. 

CO: Tionchar nach beag a bhí aici. I gcás tuismitheoirí a bhíonn ag obair, má tá áit acu i naíolann áitiúil is féidir leo leanúint de bheith ag obair agus ioncam a fháil, ach bíonn suaimhneas intinne acu chomh maith. Níor cheart cúram leanaí a bheith ina bhac ar ghairm bheatha an duine ná ar a uaillmhianta gairmiúla. I ndeireadh na dála, is é an rud is luachmhaire do na daoine sin atá á chur acu faoi chúram naíolainne ar nós Les Ploquettes; a leanbh féin. Mar sin féin, gan roghanna inmharthana a bheith ar fáil dóibh, ní féidir le tuismitheoirí oiliúint, uas-sciliú ná obair a dhéanamh, agus baineann iarmhairtí follasacha leis sin dá muintir agus don phobal áitiúil.

‘Is ábhar misnigh dom go leithdháiltear cistí ar thionscadail den sórt sin, mar is é sin go díreach an cineál tacaíochta a bhíonn de dhíth ar thuismitheoirí chun leanúint dá saol oibre agus páistí á dtógáil acu.’  

– Cara Grün, cónaitheoir áitiúil agus máthair atá ag obair 

An raibh ról tábhachtach ag an Aontas Eorpach sa tionscadal? 

CG: Sílim go raibh. Go dtí le déanaí ní raibh go leor naíolann sa cheantar, ná ní raibh go leor áiteanna ar fáil i naíolanna a bhí ann cheana. Tuigtear dom gur a bhuí le maoiniú ón Aontas agus ón rialtas a bhíothas in ann an naíolann nua a thógáil ar an gcéad dul síos. Mar shaoránach áitiúil, is ábhar misnigh dom go leithdháiltear cistí ar thionscadail den sórt sin, mar is é sin go díreach an cineál tacaíochta a bhíonn de dhíth ar thuismitheoirí chun leanúint dá saol oibre agus páistí á dtógáil acu. 

SL: Trí phacáiste NextGenerationEU, bhí ról lárnach ag an Aontas maidir leis an tsaoráid nua a mhaoiniú. Ar an iomlán, bhí costas níos mó ná €1,200,000 ar an tionscadal, agus tháinig 80% de na cistí sin go díreach ón Aontas. I mbeagán focal, gan tacaíocht ón Aontas ní fhéadfaí aon chuid de sin a dhéanamh faoi na cúinsí atá ann faoi láthair. 

CO: Is cinnte go raibh. Bhíothas in ann an tionscnamh sin ar fad a chur ar fáil a bhuí le maoiniú ón Aontas. Ós rud é go bhfuil an saol oibre ag éirí níos tábhachtaí, tá gá níos práinní anois le cúram leanaí. D’fhág sé sin go bhfuil cúnamh maoinithe thar a bheith tábhachtach. Tuigimid gur gá seirbhísí sóisialta níos fearr a chur ar fáil do thuismitheoirí agus do dhaoine eile. Ar an drochuair, féadfaidh sé a bheith deacair cistí a fháil uaireanta, mar sin tá tacaíocht an Aontais do thionscadail den sórt sin an-chuidiúil go deo. 

“Gan tacaíocht ón Aontas ní fhéadfaí aon chuid de sin a dhéanamh.’  

– Sabine Lejeune, Stiúrthóir Shaoráid Cúraim Leanaí Stembert 

Ní scéal ar leith é scéal Cara. Mar a thugann Cécile le fios, bíonn níos mó brú ar thuismitheoirí sa lá atá inniu ann dul i mbun gairme agus páistí á dtógáil acu, agus féadfaidh sé a bheith deacair cúram leanaí inrochtana a fháil. Is sampla iontach í naíolann Les Ploquettes in Stembert den dóigh ar féidir leis na seirbhísí cearta fadhbanna den sórt sin a mhaolú. Trí 49 n-áit bhreise a chur ar fáil do theaghlaigh áitiúla, tá an tionscadal ar cheann de na scéalta ratha iomadúla a cuireadh i gcrích a bhuí le maoiniú NextGenerationEU. Léiríonn cinneadh na Beilge €6,000,000 a chur i leataobh do thionscadail den sórt sin trína Plean Téarnaimh agus Athléimneachta (RRP) go bhfuil sé beartaithe ag an tír sochaí níos cothroime agus níos aontaithe a thógáil.