Gezondheid doet ertoe: ondersteuning van de lokale gezondheidszorg op het Oostenrijkse platteland

Met NextGenerationEU, een stimuleringspakket van 800 miljard euro, investeert de EU in brede initiatieven in heel Europa. Met zorgvuldig gerichte financiering kunnen landen de economie stimuleren, de samenleving ondersteunen, de groene transitie versnellen en de gezondheidszorg en de institutionele veerkracht verbeteren. In Oostenrijk is een project van 54,2 miljoen euro opgestart waarmee honderden verpleegkundigen op gemeentelijk niveau te werk zijn gesteld. 

Twee jaar geleden is een project voor gemeenschapsverpleging in de historische regio Salzkammergut opgestart met de verpleegkundigen Tanja Gattinger en Rebecca Schachinger. Zij werken voor de gemeente in de omgeving van Altmünster en Traunkirchen. Ze geven onder meer eerstelijnszorg en advies aan lokale bewoners, met bijzondere aandacht voor gezondheidsbewustzijn en preventieve maatregelen. Ze delen hun ervaringen met ons. 

Hoe is dit project ontstaan en wat was jullie rol daarbij?  

TG: De gemeenten Altmünster en Traunkirchen hebben samen bij de overheid financiering aangevraagd om twee gemeenschapsverpleegkundigen in dienst te nemen. Wij zijn allebei afkomstig uit de omgeving en hebben een opleiding in de gezondheidszorg en de verpleegkunde gehad, dus we wilden natuurlijk graag deelnemen. Ik heb gesolliciteerd toen ik er op een seminar informatie over zag. Rebecca is als eerste begonnen en ik zo’n twee maanden later. 

RS: Bij mij ging het ongeveer hetzelfde. Ik heb gesolliciteerd voor gemeenschapsverpleegkundige toen ik de vacature van de gemeente Altmünster zag. Het initiatief is in maart 2022 echt op gang gekomen. Sindsdien hebben we in de regio een netwerk van rond de 45 partners opgebouwd en verlenen we zorg aan tweehonderd patiënten – onze “klanten” – in de omgeving. 

“We hebben in de regio een netwerk van rond de 45 partners opgebouwd en verlenen zorg aan tweehonderd patiënten in de omgeving.” 

— Rebecca Schachinger, gemeenschapsverpleegkundige 

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van het project?   

TG: Voor mij zijn dat de nadruk op bewustmaking en preventie, en onze werkwijze: die is gericht op autonomie en de behoeften van de patiënten. Met veel van hen hebben we een nauwe band gekregen. Ze vertrouwen ons, aangezien we hen voor langere tijd begeleiden. Eerst waren sommigen sceptisch of verbaasd, maar nu noemen veel bewoners ons gewoon “de verpleegkundigen”. 

RS: Daar ben ik het mee eens. Dankzij het initiatief kunnen we vrijer werken en onze expertise als gekwalificeerde verpleegkundigen praktisch toepassen. We kunnen flexibel reageren op patronen die we bij de bewoners zien. Als we bijvoorbeeld merken dat veel patiënten een behandeling voor of advies over diabetes nodig hebben, kunnen we onze aanpak daarop afstemmen. 

Wat waarderen de bewoners het meest aan de gemeenschapsverpleging? 

TG: Ik denk dat de bewoners het op prijs stellen dat onze zorg gemakkelijk toegankelijk is. We werken allebei fulltime, dus we zijn van maandag tot en met vrijdag beschikbaar. We bieden ook avondafspraken aan, en sommige patiënten bezoeken we aan huis. We ontwikkelen individuele zorgplannen, zodat we een totaalaanpak kunnen bieden. 

RS: Persoonlijk denk ik dat het voor veel mensen gemakkelijker is omdat ze het gevoel hebben dat ze ons echt kennen. Er is een persoonlijk aspect aanwezig. We komen allebei uit de buurt en zijn opgegroeid in Altmünster en Traunkirchen. Dat zorgt voor een band met de bewoners. Ze durven contact met ons op te nemen. We schrikken hen minder af en er is vertrouwen, alsof we goede buren zijn.  

“We willen ervoor zorgen dat mensen fit en gezond blijven en zo lang mogelijk in hun eigen huis kunnen blijven wonen.” 

— Tanja Gattinger, gemeenschapsverpleegkundige 

Wat is de grootste impact van het project?  

TG:  De mensen zeggen dat het de gezondheidszorg zichtbaarder en toegankelijker heeft gemaakt. Als ze gezondheidsproblemen hebben, of als hun verzorgers of familieleden advies nodig hebben, kunnen ze ons eenvoudig bereiken. Op lange termijn moet het project een deel van de druk op het gezondheidsstelsel verlichten. We willen meer bewustzijn creëren en aandacht op preventieve maatregelen richten om er zo voor te zorgen dat mensen fit en gezond blijven en zo lang mogelijk in hun eigen huis kunnen blijven wonen. 

RS: Dat vind ik ook. Iedereen die van onze diensten gebruikmaakt, heeft nu toegang tot lokale expertise en ons bredere netwerk. Onze zorgdiensten zijn gratis, laagdrempelig en aan de behoeften aangepast. Als mensen iets nodig hebben of met een vraag zitten, kunnen ze contact met ons opnemen en gemakkelijk de eerste stap zetten. Door een gezondere levensstijl te promoten, maken we het voor de mensen bovendien inzichtelijk dat ze ook zelf hun eigen gezondheid kunnen verbeteren.  

Oostenrijk heeft gekozen om geld van NextGenerationEU te gebruiken om van gemeenschapsverpleging een prioriteit te maken. Met financiering van zulke regelingen in het hele land wordt kwaliteitszorg toegankelijker in afgelegen gebieden en wordt de druk op het gezondheidsstelsel verlicht. Zo wordt naar een van de belangrijkste doelstellingen van NextGenerationEU toegewerkt: de versterking van de gezondheidszorg en de institutionele veerkracht ten behoeve van de burgers in de komende jaren.