Toekomstige groei: klimaatbewuste herbebossing in Tsjechië

Het stimuleringspakket NextGenerationEU bevordert de groene transitie en slimme, duurzame en inclusieve groei. In Tsjechië wordt niet minder dan 360 miljoen euro aan middelen van NextGenerationEU uitgetrokken voor klimaatbestendige bossen, waarbij de revitalisering van groene gebieden en meer biodiversiteitsvriendelijke bosbouw na verwoestende schorskeverplagen belangrijke prioriteiten zijn. 

De bosbouwcoöperatie van Lesní družstvo obcí Měřín en het bosgebied rond Měřín, Vysočina, had onlangs met een dergelijke plaag af te rekenen, waardoor talloze bomen moesten worden gekapt. De coöperatie herbeplant nu met diverse inheemse boomsoorten dankzij financiering uit verschillende bronnen, waaronder NextGenerationEU. Sinds het begin van de werkzaamheden in 2021 zijn meer dan 230 hectare bos herbeplant. We spraken met bosbeheerder Pavel Bambula om zijn mening te horen. 

Kunt u het project beschrijven? Hoe heeft de financiering van NextGenerationEU geholpen? 

PB: NextGenerationEU is slechts één financieringsbron, maar een belangrijke. Zonder EU-middelen zou herbebossing hier moeilijk zijn. Na de plaag is een groot deel van het bos gerooid. Om het te herstellen stappen we af van een monocultuur door verschillende complementaire boomsoorten aan te planten, van basissoorten tot bladverliezende die de bodem "verbeteren" of herstellen, zoals eiken en platanen. 

Waarom is het belangrijk om af te stappen van een monocultuur? 

PB: Gemengde bossen zijn beter bestand tegen schorskevers en moeilijke omstandigheden. Een volledige herbeplanting in die zin kan echter problemen opleveren voor wilde dieren en habitats. Om die reden planten we alleen gemengde boomsoorten in afgeschermde gebieden. Naaldbomen blijven de primaire aanplant en maken ongeveer 60% uit van wat we planten, waarbij kleine gebieden van meer diverse soorten daaromheen worden verspreid. 

"Zonder EU-middelen zou herbebossing hier moeilijk zijn." 

– Pavel Bambula, bosbeheerder  

Zijn alle aanplantingen succesvol of is er een percentage dat opnieuw moet worden aangeplant? 

PB: Ongeveer 5-10% van de aangeplante bomen redt het de eerste keer niet. De neerslag, de klimatologische omstandigheden, de seizoenen en de kwaliteit van het geleverde jonge boompje hebben allemaal een impact. Het overlevingspercentage wordt ook beïnvloed door de arbeiders die de bomen soms onhandig aanplanten. Dat is iets dat we bij dergelijke grootschalige operaties niet volledig kunnen controleren.. 

Hebt u bij dit project te maken gehad met veel problemen? 

PB: Meer dan genoeg. Jonge boompjes werden beschadigd door knaagdieren uit de omliggende landbouwgebieden. Aangezien we financiering uit verschillende bronnen aanvragen, waren er ook administratieve belemmeringen, met regels voor de bomen die we kunnen planten en waar we ze kunnen planten. Het verkrijgen van een vergunning voor het aanplanten van eiken op deze hoogte is bijvoorbeeld lastig gebleken. 

"Door af te stappen van een monocultuur verbetert de levensvatbaarheid van het bos op lange termijn." 

– Pavel Bambula, bosbeheerder  

Wat brengt de toekomst? Levert het project op lange termijn economische voordelen op? 

PB: Door af te stappen van een monocultuur verbetert de levensvatbaarheid van het bos op lange termijn. Sinds 2021 hebben we meer dan een miljoen jonge boompjes geplant en grootschalige herbebossing creëert lokale werkgelegenheid. Er moeten recreatiegebieden worden ontwikkeld om het toerisme te stimuleren, want dat blijft voorlopig beperkt. De lokale grondeigenaren kunnen ook overwegen om evenementen te organiseren. Over het geheel genomen kunnen weelderige en gezonde bossen alleen maar voordelen opleveren.

In plaats van economische kortetermijndoelstellingen en monoculturen bevordert NextGenerationEU duurzame groei en respect voor het natuurlijke milieu. Met behulp van dergelijke fondsen is het herbebossingsinitiatief van Lesní družstvo obcí Měřín een mooi voorbeeld geworden van een slimme investering in een natuurlijke rijkdom. Door meer diverse boomsoorten en duurzamere bebossing, biedt het project de lokale bevolking een betere kans om de voordelen ervan in de komende jaren te genieten.