Προσοχή στο χάσμα: γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος στα σχολεία της Λετονίας

Όπως όλες οι χώρες της ΕΕ, έτσι και η Λετονία αντιμετωπίζει προκλήσεις που συνδέονται με έναν ολοένα και πιο ψηφιακό κόσμο. Για την αντιμετώπισή τους, η χώρα αφιερώνει σχεδόν το ένα τέταρτο της χρηματοδότησης από το NextGenerationEU στην υλοποίηση της ψηφιακής μετάβασης. Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που αντιμετωπίζει η Λετονία είναι το ψηφιακό χάσμα, το οποίο προσπάθησε να καλύψει αναλαμβάνοντας εθνική πρωτοβουλία για την προμήθεια και τη διανομή 35 000 φορητών υπολογιστών σε σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε ολόκληρη τη χώρα. 

Το έργο αποσκοπεί στην αντιμετώπιση του ζητήματος της πρόσβασης σε ευκαιρίες μάθησης μέσω της τεχνολογίας, ένα πρόβλημα που επηρεάζει δυσανάλογα ορισμένους πολίτες, μεταξύ άλλων για κοινωνικοοικονομικούς λόγους. Το δημόσιο γυμνάσιο ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Jelgava (το παλαιότερο του είδους του στη Λετονία) συγκαταλέγεται μεταξύ των εγκαταστάσεων που επωφελούνται από το πρόγραμμα, με την παραλαβή 274 φορητών υπολογιστών για χρήση τόσο από μαθητές όσο και από εκπαιδευτικούς. Το προσωπικό του ιδρύματος επαίνεσε σε μεγάλο βαθμό την πρωτοβουλία. 

Η Zaiga Atelbauere, καθηγήτρια αγγλικών και διοίκησης επιχειρήσεων, και η Nadīna Anija Poga, καθηγήτρια πληροφορικής, σχεδιασμού και τεχνολογίας, μοιράστηκαν τις σκέψεις τους. 

Το έργο αυτό ήταν σημαντικό για το δημόσιο γυμνάσιο της Jelgava; 

ZA: Νομίζω ναι. Όσον αφορά τις μεθόδους και την τεχνολογία, το σχολείο μας είναι υπερήφανο για την πρακτική του κατεύθυνση· για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων των μαθητών με σκοπό την προετοιμασία τους για τον πραγματικό κόσμο και την αγορά εργασίας. Η ψηφιοποίηση είναι απαραίτητη, αλλά ορισμένες κοινωνικές ομάδες βρίσκονται σε μειονεκτική θέση όσον αφορά την πρόσβαση. Επιθυμούμε να δημιουργήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο ισότιμους όρους ανταγωνισμού, με στόχο την παροχή ποιοτικής και σύγχρονης τεχνολογίας για όλους. Πρωτοβουλίες όπως αυτές το καθιστούν εφικτό.  

NAP: Παρατηρήθηκε τεράστια διαφορά στον τρόπο με τον οποίο οι μαθητές μας εργάζονται και μαθαίνουν. Οι φορητοί υπολογιστές χρησιμοποιούνται σε διάφορα μαθήματα, συμπεριλαμβανομένων των αγγλικών και των φυσικών επιστημών. Οι εκπαιδευτικοί έχουν ενσωματώσει τους υπολογιστές στα σχέδια μαθημάτων τους και μπορούν να ζητήσουν πρόσβαση σε αυτούς είτε για δική τους χρήση είτε για χρήση από τους μαθητές κατά τη διάρκεια του μαθήματος, για να αναθέτουν εργασίες και να εργάζονται ψηφιακά με τους μαθητές. 

«Επιθυμούμε να δημιουργήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο ισότιμους όρους ανταγωνισμού... Πρωτοβουλίες όπως αυτές το καθιστούν εφικτό.». 

— Zaiga Atelbauere, καθηγήτρια στο δημόσιο γυμνάσιο της Jelgava

Μπορείτε να αναφέρετε ορισμένα σημαντικά οφέλη του έργου; 

ZA: Όλοι γίναμε πιο αποδοτικοί, πιστεύω, και εκτυπώνουμε πολύ λιγότερο χαρτί απ’ ό,τι στο παρελθόν. Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ότι οι μαθητές αποκτούν ψηφιακές δεξιότητας σχεδόν χωρίς προσπάθεια. Χάρη στους υπολογιστές, μπορούν να εργάζονται τόσο αυτόνομα όσο και από κοινού και συνεργάζονται μεταξύ τους με ομαλό τρόπο. Μπορούμε επίσης να κάνουμε πολύ περισσότερα πράγματα κατά τη διάρκεια του μαθήματος και αποφεύγουμε τις υπερβολικές εργασίες για το σπίτι. Όλοι οι μαθητές χρησιμοποιούν τα ίδια μέσα όταν δουλεύουν τα θέματα, ενώ είναι πάντα παρών ένας καθηγητής για να βοηθήσει. 

NAP: Οι μαθητές αναπτύσσουν δεξιότητες που μπορούν να εφαρμόσουν σε διάφορα μαθήματα. Για παράδειγμα, τελειοποίησαν τις δεξιότητές τους στο Excel στα μαθήματα της πληροφορικής, γεγονός που τους βοήθησε να υλοποιήσουν ερευνητικά έργα, ιδίως όσον αφορά την πραγματοποίηση υπολογισμών ή την παρουσίαση δεδομένων. Επίσης, το έργο ήταν πολύ χρήσιμο για τις ομαδικές εργασίες, καθώς δίνει πραγματικά τη δυνατότητα για συνεργασία. Προηγουμένως αναζητούσαν πληροφορίες στα κινητά τους και συχνά ειδοποιήσεις αποσπούσαν την προσοχή τους. Οι φορητοί υπολογιστές είναι πιο βολικοί και δεν υπάρχουν ειδοποιήσεις που να εμποδίζουν τη συγκέντρωσή τους. 

«Η ψηφιοποίηση είναι απαραίτητη για τα σχολεία και τα μαθησιακά αποτελέσματα στο μέλλον, καθώς αντικατοπτρίζει τον κόσμο στον οποίο ζούμε σήμερα.». 

— Nadīna Anija Poga, καθηγήτρια στο δημόσιο γυμνάσιο της Jelgava

Πιστεύετε ότι πρωτοβουλίες όπως αυτή είναι η μελλοντική πορεία; 

ZA: Ασφαλώς. Οι ψηφιακές δεξιότητες που αποκτούν σήμερα οι μαθητές θα είναι επωφελείς γι' αυτούς καθώς εξελίσσονται στη ζωή τους. Τα σχολεία πρέπει να διευκολύνουν την απόκτησή τους. Οι ψηφιακές δεξιότητες είναι ζωτικής σημασίας για κάθε είδους συνεργασία με τη σύγχρονη κοινωνία, γεγονός που σαφώς αναμένεται να ενταθεί στο μέλλον. Η ανάπτυξη μιας τέτοιας πρωτοβουλίας σε εθνικό επίπεδο είναι σημαντική, καθώς λειτουργεί ως σημαντικός παράγοντας εξισορρόπησης, τόσο από γεωγραφική όσο και από κοινωνική άποψη. 

NAP: Συμφωνώ. Η ψηφιοποίηση είναι απαραίτητη για τα σχολεία και τα μαθησιακά αποτελέσματα στο μέλλον, καθώς αντικατοπτρίζει τον κόσμο στον οποίο ζούμε σήμερα. Το έργο αυτό έδωσε σημαντική ευκαιρία στα σχολεία και τους εκπαιδευτικούς στη Λετονία να ενσωματώσουν τις ψηφιακές διαδικασίες στις μεθόδους διδασκαλίας και μάθησης που εφαρμόζουν. Ωστόσο, η επιτυχία αυτής της πρωτοβουλίας θα εξαρτηθεί τελικά από την ικανότητα των εκπαιδευτικών να την εφαρμόσουν αποτελεσματικά. Η παροχή υλικών πόρων στα σχολεία είναι μόνο η αρχή. 

Η διανομή φορητών υπολογιστών σε σχολεία σε ολόκληρη τη Λετονία είναι μία από τις πολλές πρωτοβουλίες ψηφιοποίησης που υλοποιούνται με τη βοήθεια της χρηματοδότησης από το NextGenerationEU. Οι προσπάθειες για τη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος είναι η βάση για πολλά από τα έργα της χώρας για τον εκσυγχρονισμό των τεχνολογικών υποδομών και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ευρύτερου πληθυσμού, με τη δημόσια διοίκηση, τις ΜΜΕ και τα προγράμματα συνδεσιμότητας στο διαδίκτυο να λαμβάνουν επίσης σημαντικές επιχορηγήσεις. Επιδιώκοντας με ενθουσιασμό την ψηφιακή μετάβασή της μ' αυτόν τον τρόπο, η Λετονία έχει ως στόχο να δώσει τα κατάλληλα εφόδια στους πολίτες της σήμερα ώστε να αντιμετωπίσουν ένα ολοένα και πιο ψηφιακό αύριο.